Zosaphluia Sulhnu

“An Lalin mihring thluak a duh hle mai a, an mi thah apiang chu a lu an la zel…” tih thu ṭihbaiawm tak chu Mizo te chanchin a hriatchhun a ni a, chung mite chenna – Mizoram awmna lai a hre bawk.

Mahni damkhawchhuahna tur ngaihtuah a, mahni invenhim nana midang te do a, ram leh hnam himna tura rammu ṭhin te chanchin thang ri ṭihbaiawm tak chu hlauh a hnehin, an hnena Chanchin Ṭha hril ṭulzia hriatnawn tirtu a ni ta zawk a; remna palai, Krista Chanchin Ṭha hmang chauha chhanchhuah theih an ni tih a hriatreng avangin.

Liverpool lawngchawlh hmun aṭangin Zoram panin meilawngin a kal a. Chawlh kar li zet hnuah Calcutta lawng chawlhhmun a thleng a. Silchar thleng rela a kal leh hnuin Tlawngdungah lawngleng 3 hmangin a rawn chho a, August 31, 1897-ah Aizawl a lo thleng ta a ni.

Mizorama rawngbawlna ṭulzia an sawi ruala Mizo te zinga thawk tura an duhthusam, “…Mi nghet leh huaisen, mi remhria, mi te nena thawhho thiam mi” tih chu amahah hian a kim vek ni berin a lang.

Zofate nêkbuaitu thil chi hrang hrang thleng mêk karah, Sap thuhnuaia Zofate an kun chhoh ṭantirh lai, Sapho hawtu an tam êm êm lai a ni a. Ram inrelbawl dan phung a inthlak chhoh lai, Lalte thu leh Kumpinu Sawrkar thu a inkawlkalh fo hunlai, tuilairapa mipui te an dinfo laiin DE Jones-a hian rawngbawl hna a ṭan a. A hautak dan tur leh a harsat dan tur hi ngaihtuah thiam phak piah lam a ni.

Ṭhahnemngai takin, dawhthei takin, rawng a bawl a, thlarau thianghlimin rem hriatna a pe a, midangte thawhpui thiamna pein, finnain a thuam a, Chanchin Ṭha mei chu mitlovin a chhi nung chho ta a ni. Ringthar a siam a, Kohhran a phun a, Lalpa tan ram lain milula hnam chu mihring mantuah a siam chho ta a ni.

Zirna In a din a, lehkha chhutna a bun a, Bible a letling a, Kohhranhote Inkhawmpui a buatsaih a, Wales ram lama vehburkhawn ai chuan mahni kutkawih ngei a dinga, intodelh thei turin Kohhran a enkawl a, a hunlaia ringtu te leh ringlo mite pawhin an ui êm êm, Lal tena an zah leh an ngaihsan a ni.

Capel Mynydd Seion, Abergele kianga Pu Zosaphluia te nupa thlan. He thlanmualah hian Missionary tam tak an phum avangin “Missionary Thlanmual” tiin an sawi mai thin. Pu Awna (Rev OW Owen) te nupa pawh he thlanmualah tho hian phum an ni (April 15, 2019).

Mizoram a chhuahsan hnuah Liverpool-a Capel Bethel-ah a lawi a, chuta ṭangin Wales hmarlam, Prestatyn-ah an insawnin, Capel Rehoboth-ah a lawi ṭhin a, Prestatyn-a a In hmingah hian “Lushai” tih a vuah nghe nghe bawk. A thih hnuin a ruang chu Abergele Biak In sira thlanmualah “Missionary thlanmual” tia an koh takah zalh a ni ta a ni.

Pu Zosaphluia te nupa thlanah (April 15, 2019)

Pu Zosaphluia kha thusawi thiam a ni lo a, Kohhran inenkawlna leh inrelbawlna chungchanga mi remhria leh fing, dawhthei tak a ni thung. Mizo te zinga Kohhran lungphum phum a, Chanchin Ṭha meichher chhi engtu hi an rama a kir leh hnuah a thusawi thiam loh avangin a chipui te ngaihhlut a hlawh lo a, Mizote thim ata enga hruaitu, Krista sipai huaisen a nihna chuan Kohhran mi nawlpui hriat a hlawh lo.

April 16, 2019: Zosaphluia Chenna kawtah (Team 1)
April 16, 2019: Zosaphluia Chenna kawtah (Team 2)

Lalpa ram tana a beihna leh ṭhahnemngaihna te chu a chipui ten ngaihlu thiam tawklo mahsela rawng a bawlsak ṭhin Lalpa tan chuan hlu tak a ni a; Lalpa rawng a bawl ṭhinna hnam, Mizote tan phei chuan a hlu lehzual bawk. A chanchin hre fuh a, ngaisang êm êmtu ṭhenkhat te erawh Pathian tana hrâng turin a cho chhuak thung; Rev. JM Lloyd kha chu’ng zinga pakhat chu a ni.

Bryn Melyn khuaa Zosaphluia seilenna In (April 16, 2019).

Zosaphluia Mizorama a lo chhuah kum 100-na denchhenin Wales Kohhran ṭhalai ten a naupan laia Bryn Melyn-a a chenna ṭhin Inah a neitute remtihnain chhinchhiahna “lungphum” an phum a, chu lungphumah chuan heti hian an ziak a:
Rev. DE Jones (1870 – 1947), Mizoram, India-a Chanchin Ṭha meichher chhitu (1897 – 1927) Chenna

Pu Zosaphluia Chenna ṭhin banga chhinchhiahna chu (April 16, 2019)

Wales rama kan cham chhung khan Zosaphluia sulhnu hmuh tur a tam lem lo, a lawina ṭhin Kohhran pahniha kan inkhawm te, a seilenna In leh a lei taksa an zalhna thlan kan tlawh bak chu. A sulhnu tak tak zawk erawh chu Mizoram hi a ni a, August 31, 1897 aṭanga a hnathawh hlawhtlin zia tarlanna chu Mizo Kohhran te hi kan ni a, Mizoram a sulhnu ropui tak chu a ni.

7 thoughts on “Zosaphluia Sulhnu”

  1. “Wales ram lama vehburkhawn ai chuan mahni kutkawih ngei a dinga, intodelh thei turin Kohhran a enkawl a” tih lai tak hi mizo te kristianna a kan ngheh tak chhan hi ani thei angem tih min ngaihtuah tir rauh2 mai. tunlai a missionary te tan entawn tur tha tak a hnutchhiah ani

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *